Przewlekły kaszel i odkrztuszanie wydzieliny to nie tylko uciążliwe objawy. Mogą one niestety świadczyć o przewlekłym zapaleniu oskrzeli. Dowiedz się, co wywołuje chorobę, jak ją rozpoznać i jakie terapie pomagają odzyskać komfort oddychania. Dowiedz się także, jak unikać nawrotów.
Co wywołuje chorobę i dlaczego rozwija się latami?
Przewlekłe zapalenie oskrzeli to schorzenie, które rozwija się stopniowo i często pozostaje niezauważone przez długi czas. Jego istotą jest utrzymujący się kaszel połączony z odkrztuszaniem wydzieliny przez minimum trzy miesiące w roku, przez co najmniej dwa kolejne lata. Zdarza się, że choroba współwystępuje z astmą lub przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP), co dodatkowo komplikuje przebieg i wymaga bardziej złożonej diagnostyki.
U niektórych pacjentów czynnikiem ryzyka jest także obniżona odporność lub częste infekcje dróg oddechowych, które pozostawiają trwałe zmiany w obrębie nabłonka oskrzeli. Pierwsze objawy, takie jak poranny kaszel, odkrztuszanie wydzieliny czy szybkie męczenie się podczas wysiłku często są bagatelizowane. Z czasem wydolność płuc pogarsza się coraz bardziej, a epizody infekcji pojawiają się częściej. Przewlekłe zapalenie oskrzeli jest procesem kumulacyjnym: im dłużej drogi oddechowe są drażnione, tym trudniej odwrócić zmiany.
Jak wygląda diagnostyka przewlekłego zapalenia oskrzeli?
Kluczowe jest ustalenie czasu trwania kaszlu oraz codziennego odkrztuszania wydzieliny. Lekarz analizuje również historię palenia papierosów, warunki pracy oraz ewentualne wcześniejsze problemy z układem oddechowym. Choć samo rozpoznanie może być kliniczne, w wielu przypadkach konieczne jest wykonanie badań dodatkowych, aby ocenić stopień nasilenia zmian i wykluczyć inne schorzenia.
Jednym z najważniejszych badań jest spirometria, która pozwala ocenić przepływ powietrza w drogach oddechowych i sprawdzić, czy doszło do obturacji, czyli zwężenia oskrzeli. U części pacjentów konieczne jest badanie bakteriologiczne plwociny, szczególnie gdy dochodzi do częstych zaostrzeń choroby. Pozwala to dobrać odpowiednie leczenie w przypadku infekcji bakteryjnej. Diagnostyka ma szczególne znaczenie u osób palących, u których przewlekły kaszel może być także jednym z pierwszych sygnałów rozwijającej się choroby nowotworowej.
Nowoczesne metody leczenia
Najważniejszym krokiem jest definitywne zaprzestanie palenia tytoniu. U pacjentów, którzy zmagają się z częstymi infekcjami, stosuje się farmakoterapię ukierunkowaną na łagodzenie stanu zapalnego oraz rozszerzanie oskrzeli, co poprawia przepływ powietrza i ułatwia oddychanie. Preparaty te mogą występować w formie inhalatorów, dzięki czemu działają bezpośrednio w drogach oddechowych. Coraz większą rolę w terapii odgrywa rehabilitacja oddechowa, która pomaga wzmocnić mięśnie oddechowe, poprawić wydolność i nauczyć technik efektywnego oddychania.
Ćwiczenia oddechowe i drenaż ułatwiają oczyszczanie oskrzeli z zalegającej wydzieliny, co zmniejsza ryzyko kolejnych zaostrzeń. W codziennym funkcjonowaniu bardzo ważne jest unikanie zimnego, suchego lub zanieczyszczonego powietrza, a także wzmacnianie odporności poprzez nawodnienie, umiarkowaną aktywność fizyczną i zdrowe odżywianie. Edukacja pacjenta stanowi element terapii równie ważny, jak farmakologia.